اگرچه اضافه وزن و چاقی احتمال بروز برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهد، کمبود وزن نیز که با نمایه توده بدنی (BMI) کمتر از ۱۸/۵مشخص می‌شود خطراتی را برای سلامتی به دنبال دارد. کمبود وزن سبب تضعیف سیستم ایمنی، شکنندگی استخوان‌ها، احساس خستگی و اختلالات قاعدگی در زنان می‌شود.
عللی که ممکن است در بروز کم‌وزنی نقش داشته باشند عبارتند از: کاهش اشتهایی، ابتلا به برخی بیماری‌ها (پرکاری تیروئید، اختلال در جذب مواد مغذی و …) یا بستری شدن در بیمارستان به مدت طولانی و تغذیه نامناسب در سالمندان. بسیاری از افراد دارای کمبود وزن رژیم غذایی سالم و متعادل ندارند. این امر منجر به کمبود برخی مواد مغذی در بدن خواهد شد.
ژنتیک نیز نقش مهمی در ساختار فیزیکی بدن بازی می‌کند. اگر شخص لاغر و سالم باشد باید به وضعیت والدین، خواهران و برادران وی توجه کرد. بدن انسان می‌تواند به میزان محدودی از طریق تمرینات ورزشی و افزایش دریافت مواد غذایی تغییر کند اما تغییرات شدید در شکل بدن معمولاً سالم یا پایدار نیست. افرادی که به دنبال یک دوره بیماری یا جراحی در تلاش برای افزایش وزن هستند معمولاً نسبت به کسانی که به طور طبیعی لاغر هستند، با سهولت بیشتری وزن اضافه می‌کنند.
امروزه محصولات بسیاری برای افزایش وزن عرضه شده‌است که حتی برخی از آن‌ها با عنوان معجزه آسا به فروش می رسند. اما متاسفانه بسیاری از این محصولات استاندارد نیستند.
تغذیه و افزایش وزن
راهکار موثر برای افزایش وزن سالم انتخاب غذاهای غنی از مواد مغذی است. مصرف مواد غذایی مانند نوشیدنی‌های شیرین، شکلات و چیپس که تنها حاوی مقادیر بالایی کالری هستند برای ساخت عضلات و استخوان‌ها و ترمیم بافت‌ها پس از جراحی موثر نخواهند بود و از سوی دیگر تنها سبب افزایش بافت چربی بدن شده و خطر اختلال در چربی‌های خون را بالا می‌برند. بنابراین برای آن که افزایش وزن سالمی داشته باشید لازم است تمام گروه‌های غذایی را به میزان مناسب دریافت کنید.
نکاتی که می‌تواند به افزایش وزن سالم کمک کند، عبارتند از:
• اگر اشتهای کمی دارید توصیه می‌شود تعداد وعده‌های غذایی خود را به ۵ تا ۶ بار در روز افزایش دهید.
• از مصرف مایعات همراه با وعده‌های غذایی اجتناب کنید. می‌توانید مایعات را بعد از وعده غذایی بنوشید. این کار سبب می‌شود اشتهای بیشتری برای غذا داشته باشید.
• غذای معمول خود را با استفاده از مواد غذایی پرکالری مانند پنیر رنده شده و یا کره بادام زمینی میل کنید.
• می‌توانید شیرخشک، عسل، میوه‌های خشک شده و یا آجیل‌ها را به جو دوسر یا غلات صبحانه و شیر اضافه کرده و به عنوان صبحانه یا میان‌وعده مصرف نمایید.
• می‌توانید سالاد خود را با افزودن چربی‌های مفید مانند زیتون یا روغن زیتون، آووکادو، آجیل‌ها و دانه آفتابگردان پرکالری‌تر نمایید.
• می‌توانید به سوپ‌ها، شیر و پوره سیب‌زمینی ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری شیرخشک اضافه کنید.
• یک لیوان چای یا قهوه روزانه خود را با یک لیوان شیر جایگزین کنید.
• هر روز حداقل ۵ واحد از انواع سبزیجات و میوه‌ها مصرف نمایید.
• سعی کنید رژیم غذایی روزانه شما شامل انواع غذاهای مختلف از ۵ گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه ها، سبزیجات، شیر و لبنیات و انواع گوشت و حبوبات) باشد.
• درصورتیکه به کمبود برخی مواد مغذی مبتلا هستید می‌توانید در صورت لزوم مکمل غذایی دریافت نمایید.
